“အခုလည်း မိုးကာတဲလေးတွေနဲ့ပဲ နေနေရတယ်။ မိုးကြီးလေကြီးကျလည်း ဘာမှလုပ်လို့ မရဘူး။ ရွာပြန်ကပ်မယ်ဆိုလည်း ကပ်လို့မဖြစ်ဘူး။ စစ်ကြောင်းလှည့်လာမှာလည်း ကြောက်ရတယ်။ အရင်ရက်ကပဲ အိမ် ၂၈ လုံး ထပ်ရှို့ခံလိုက်ရတယ်။ လေကြမ်းလည်း ဒီတိုင်းပဲ နေရတော့မှာပေါ့။ တောထဲနေရတဲ့သူတွေအတွက်တော့ စိုးရိမ်စရာပဲ။ ဖြစ်လာမှပဲ အခြေအနေကြည့်နေရမှာ”
“အဲ့ဒီနေ့က ၂၂ ယောက် အဖမ်းခံရတာ။ အဲ့ထဲကမှ ၅ ယောက်လောက်က လွတ်ခဲ့ပြီ။ ကျန်တာတွေကတော့ လွတ်သံမကြားသေးဘူး။ မနေ့တုန်းက လွတ်သွားတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ ဆရာမတယောက်ဆို မနေ့ကမှ လွတ်တာ။”
“ကျတော်တို့ပတ်ဝန်းကျင်မှာကို ၄ ဦးလောက် ရှိတယ်။ ထွန်စက်လည်း မီးထဲပါ၊ အိမ်လည်းပါ။ သူတို့ရှိတာမှ လယ်က ၁ ဧက၊ ၂ ဧကလောက်ပဲ ရှိတာ။ စားရအောင်လည်း ရှာရတယ်။ အိမ်နေဖို့ရာလည်း လုပ်ရတယ်။ ပိုက်ဆံက အတိုးနဲ့ယူရင်လည်း တဖြည်းဖြည်းနဲ့ဆုံးမှာဆိုတော့ ရှိတာလေး ရောင်းချပြီး အိမ်လေးပြင်ဆောက်ပေါ့။ စောစောကတော့ တောင်သူပေမယ့် ခုကျ လက်လုပ်လက်စား ပြန်ဖြစ်သွားတာပေါ့။”
“မြို့မဈေးမှာ အသားလိုင်စင်တွေက သိန်းထောင်ချီ ဈေးပေါက်တော့ အသားရောင်းတဲ့ ဈေးသည်တွေဆီကနေ မရရအောင် အခွန်ကောက်တယ်။ စျေးက အသားသည် ကောင်မလေးတွေကို အခွန်မဆောင်လို့ဆိုပြီး စည်ပင်က စစ်တပ်ခေါ်ပြီး လက်နက်အပြည့်အစုံနဲ့ ဝင်ဖမ်းသွားတာ။ ၉ ယောက်လောက် အဖမ်းခံထားရတယ်။ ၃ယောက်ကတော့ မနေ့က အလုပ်ကြမ်းနဲ့ထောင် ၃ နှစ်ချလိုက်ပြီ။ သာမာန်လက်လုပ်လက်စားဈေးသည်တွေ"
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ တမူးမြို့နယ်အခြေစိုက် တပ်ရင်း ၁ ခုဖြစ်တဲ့ တမူးပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် တပ်ရင်း-၄ရဲ့ အခြေခံစစ်သင်တန်းဆင်းပွဲကို ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၆ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့တယ်
"အဓိက က အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခွင့်အရေးနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ကျနော်တို့မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှေးရိုးကြီးစွာနဲ့ ဒီဟာမလုပ်ရဘူး။ ဟိုဟာ မသွားရဘူး ဆိုတာတွေအပြင် ကျနော်တို့လိုချင်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တခု ပေါ်ပေါက်တဲ့အချိန်အထိ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခွင့်အရေး၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို အသိမှတ်ပြုဖို့အတွက် အဓိကလုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်တယ်"
“အဲ့မှာ SNA က လက်နက်တွေနဲ့ လုံခြုံရေးယူတယ်။ ဘောလုံးပွဲအားပေးရင်း အော်ကြဆဲကြပေါ့။ အဲ့ဒါကို အော်ပြီးအားပေးလို့ဆိုပြီး SNA က အရာရှိ စိုးလပြည့်က သူ့တပည့်ကျော် မွေးနီကို သေနတ်နဲ့ပစ်ခိုင်းတာ။ အဲ့ဒီမှာ ရွာသားတယောက် သေနတ်မှန်တာ။ ထိတော့ အပြင်ကိုထမ်းပြီး သယ်ထုတ်သွားတယ်။ ပွဲပျက်မခံဘူးလေ”
“ကျတော်တို့မှာက ဆိုင်ကယ် ၃ စီးပဲ ရှိတယ်။ တစီးက လတ်တလော အင်ဂျင်ခွဲရမှာ။ တစီးကကျတော့လည်း တမိုင်တောင် မရောက်သေးဘူး ထိုးထိုးရပ်သွားတာ။ အရင်က ဆိုင်ကယ်နဲ့ သွားတယ်။ ခုက လုံးဝမှ ဆိုင်ကယ် အဆင်မပြေတဲ့ အချိန်မို့ဗျ။ လူနဲ့ထမ်းဖို့ကျလည်း ကြာကြာမထမ်းနိုင်တော့ နွားလှည်းနဲ့ပဲ သွားလိုက်တာ။ ရေရှည်သုံးဖို့တော့ မပြေဘူး။”
“စစ်ကြောင်းထွက်ရင်းနဲ့ စခန်းနဲ့ ထိပ်တိုက်တိုးတဲ့ ပုံစံဗျ။ စခန်းစွန့်ခွာရတော့မှာမို့ စွန့်ခွာမိုင်း ထောင်ခဲ့ဖို့ကိုတော့ ပြင်ဆင်ချိန်တော့ရအောင် ကြိုးစားခဲ့တယ်။ သေဆုံးတဲ့အထိတော့ မသိရပေမယ့် သူတို့ စခန်းကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးချိန် မိုင်းကွဲလို့ အထိအခိုက်ရှိနိုင်တယ်"
“မြို့ထဲမှာ ပကဖရဲဘော်၂ ဦး အဖမ်းခံလိုက်ရတာ၊ အဖမ်းခံလိုက်ရတော့ သူတို့အလှူရှင်နာမည်တွေပါပါသွားတာ စာရွက်နဲ့ပေါ့၊ မြို့ထဲမှာက အဲ့စာရင်းအတိုင်း လိုက်ဖမ်းတာ၊ အလှူရှင်စာရင်းက စစ်ကောင်စီ လက်ထဲကို ရောက်သွားတယ်” လို့ အင်းတော်ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
“ကျောင်းတွေမှာ စာသင်လို့ စာမေးပွဲပြီးလည်း ပြီးတာပဲရှိတာ။ သူတို့မှာ မျှော်လင့်ချက် ပြတ်သလို ဖြစ်တာ၊ အဲ့တာကြောင့် သင်တန်းလေးတွေရှိရင် ကောင်းမယ်ဆိုပြီး လောလောဆယ် ကွန်ပျူတာ ၁၈ လုံးနဲ့ သင်ပေးနေတယ်။ ဆရာ၊ ဆရာမတွေလည်း လာသင်ကြတယ်။ တခြားရွာတွေကလည်း သင်ချင်ကြတယ်။ ကွန်ပျူတာရှာလို့ရရင် ဒီကိုလာခဲ့လို့ ပြောထားတယ်”
“ဓားစာခံတွေကို နာမည်စာရင်းတွေ စီပြောပြီး အိမ်တွေ လိုက်ပြခိုင်းတယ်။ ပစ္စည်းတွေ ဘာမှ ယူမသွားဘဲနဲ့ အကုန်လုံး ရိုက်ခွဲသွားတယ်။ အသေးဆုံး ရေနွေးကြမ်းပန်းကန်ကစလို့ ရေကန်လို အမာပစ္စည်းကအစ တူတွေနဲ့ ရအောင် ဖျက်ဆီးသွားတာ။ အဲ့နေ့က သူတို့ရွာထဲဝင်ချိန် ရမ်းပစ်လို့ ပြည်သူတဦး ကျည်ထိသွားတယ်။ လူနာအတွက်ပဲ လုံးပမ်းနေရလို့ အိမ်ဖျက်ခံရချိန် ဘာမှကို မခံစားရဘူး။”
“ကျနော်ဆို စပါးကို မီးရှို့ခံရတာထပ်စာရင် မဆိုးပါဘူးဆိုပြီး ၁၄ သိန်းခွဲနဲ့ မတန်တဲ့ဈေးနဲ့ အရှုံးခံပြီးရောင်းခဲ့တာ၊ စပါးအများနဲ့ကျ နာသပဗျာ၊ သိန်း ၅၀ လောက် အရှုံးခံရောင်းရတာ၊ ကျနော်တို့ဒေသက ဆန်စပါးပေါတာဆိုတော့ တခြားပစ္စည်းဝယ်ရင် ဆန်ရောင်းပြီးပြန်ဝယ်ရတာ၊ ခုကျကျနော်တို့ကိုယ်တိုင်ကိုက စစ်ရှောင်တွေလာရင် ဆန်ပြန်ဝယ်ကျွေးရတဲ့ အဆင့်ရောက်သွားတာ”
“သင်တန်း ၃ ခုပေါင်းကို အမျိုးသမီးကွန်မန်ဒို ၂၀ ကျော်တော့ မွေးထုတ်ပြီးပါပြီ။ အတိကျကြီးတော့ ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ သင်တန်းဆင်းပြီးတဲ့ ရဲဘော်တွေအနေနဲ့ကတော့ စစ်အာဏာရှင် အမြစ်ပြတ် ပြုတ်ကျရေးနဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်တပ်ရဲ့ ပစ်မှတ်နေရာတွေကို ဦးတည်ပြီး တိုက်ခိုက်သွားမှာပါ။"
“ပစ်ဖမ်းပေမယ့် သူ့ကိုတော့ ဒဲ့မပစ်ဘူး၊ အညံ့ခံဖို့ပြောပြီးပဲဖမ်းတာ၊ ကျနော်တို့ကမုန်းပေမယ့် စစ်သုံ့ပန်းဆိုတော့ လက်ဖျားနဲ့တောင်မထိဘူး၊ အထက်က စည်းမျဉ်းတွေအတိုင်းပဲ သာမာန်ဧည့်သည်တယောက်လို ဆက်ဆံထားတယ်၊ နေမကောင်းလို့ ကွဲကျန်ခဲ့တယ်လို့ပြောပေမယ့် လွယ်လွယ်ကူကူဖမ်းခဲ့ရတာတော့ မဟုတ်ဘူး” လို့ ဆိပ်ဖြူ ဗိုလ်မထားအဖွဲ့မှ ရဲဘော်ရိုမာန်က ပြောပါတယ်။
Sharing Information to the Local