“ရေငံမှာ စစ်တပ်က မီးရှို့ပြီး တပ်စွဲနေလို့ ရွာသားတွေ ပြန်မဝင်ရသေးဘူး။ အဲလိုပဲ ရေငံနဲ့ တမိုင်လောက်ဝေးတဲ့ အုတ်ဖိုစုက ရွာသားတွေကလည်း စစ်တပ်ကို ကြောက်လို့ ရွာထဲပြန် မဝင်ရဲကြဘူး”
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်းက ကာလရှည်စစ်ရှောင်နေရတဲ့ မှန်တောရွာနဲ့ ဆည်တောရွာ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေ စားဝတ်နေရေးခက်ခဲနေတဲ့အတွက် ရိက္ခာဆန်တွေကို သြဂုတ် ၂၅ ရက်က ထောက်ပံ့ပေးခဲ့တယ်လို့ Lighthouse စစ်ဘေးရှောင်ကူညီထောက်ပံ့ရေးအဖွဲ့ဆီက သိရပါတယ်။
"စကစ စစ်ကြောင်းက ပြီးခဲ့တဲ့ရက်က အထိနာထားတော့ အခဲမကျေဘဲ ထပ်ဝင်လာရာကနေ တနေကုန် တိုက်ပွဲဖြစ်တာ။ ညနေလောက်မှာ စကစဘက်က အင်အားထပ်တိုးလာလို့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေဘက်က နောက်ဆုတ်ပေးလိုက်ရတာ။"
"(စစ်ကောင်စီက)ဗုံးတွေ တလုံးပြီးတလုံး ကြဲချတယ်။ ပြည်သူတွေလည်း ရွာမှာမနေရဲလို့ စစ်ရှောင်နေရတယ်။ လက်နက်ကြီးနဲ့လည်း နေ့ရောညပါ ပစ်တယ်။ ထိခိုက်ပျက်စီးတဲ့ အခြေအနေတော့ မသိရသေးပါဘူး"
"အိမ်အခြေအနေ ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုပြီး ပြန်သွားရာကနေ ရွာအရောက်မှာ မိုင်းထိသွားတဲ့အခြေအနေပဲ သိရ တယ်။ ရွာတွေထဲမှာ မိုင်းတွေ ထောင်ထားတယ်ဆိုတာ သတင်းရလို့ ရွာသားအချင်းချင်းက မပြန်ကြဖို့ တယောက်နဲ့ တယောက်အသိပေးထားကြတာ။"
"ဗုံးကြဲချိန်မှာ စစ်ရှောင်အကုန်လုံးက အိပ်နေကြပြီ။ ကျောင်းနံရံတွေက RC နဲ့။ ဒဏ်ရာရသူကတော့ အခန်းပြင်မှာ ဖုန်းထွက်ပြောနေလို့ အစတွေမှန်ခဲ့တာ"
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဒီပဲယင်းမြိုနယ်က စစ်ဘေးရှောင် ၂၀,၀၀၀ ကျော် စားနပ်ရိက္ခာအရေးပေါ် လိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်အရေးကူညီပေးနေသူတွေက ပြောပါတယ်။
"စစ်ရှောင်တွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာအဓိက လိုအပ်တယ်ခင်ဗျ။ ကျုပ်တို့အနေနဲ့လည်း စစ်ရှောင်တဌာနကို တနပ်စာ စသဖြင့် မျှကူနေရတယ်"
" စစ်ကြောင်းတွေက တရွာဝင်တရွာထွက် သွားနေသလို ရွာအနီးတွေက စိုက်ခင်းတွေဘက်နဲ့ တောစပ်တွေကိုလည်း သွားလာနေတော့ မနေရဲတော့ဘဲ ပြေးကြရတာ။ ခုအချိန်က မိုးတွင်လည်းဖြစ်တော့ စစ်ရှောင်နေကြရတာ တော်တော်ဒုက္ခများကြတယ်။"
" ခုက တုပ်ကွေးနဲ့ ယားနာဖြစ်နေကြတာက လူ ၁၀၀ မှာ ၆၀ လောက်ဖြစ်နေကြတာ။ အဓိက ရေမသန့်တာတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ယားပြီးတော့ ပြည်တည်နာတွေပုံစံ ဖြစ်ကြတာ။ တချိန်လုံး ကုတ်နေရတယ်။ ဖျားတာဆိုရင်လည်း ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲပြီး မလှုပ်နိုင်တဲ့အခြေနေထိ ကြုံတွေ့နေကြရတယ်"
"သူ့မိန်းမက သူတို့နဲ့အတူရှောင်ပြေးဖို့ ခေါ်သေးတယ်။ သူက အိမ်ကိုချစ်တော့ အိမ်စောင့်နေခဲ့မယ် ပြောတယ်။ ညနေ ၃ နာရီလောက်မှာ သူတို့အိမ်နားမှာ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပြီးကတည်းက ပျောက်သွားတာ။ ဖုန်းပါသွားပေမယ့် စက်ကပိတ်ထားတယ်"
“လက်ရှိကတော့ ပုံနှိပ်စာအုပ်လိုတာရှိလည်း မျှသုံးရတယ်။ မနေ့ကဝယ်ထားတဲ့ လွယ်အိတ်ဝေတာမှာ ၂ ယောက်အတွက် လိုနေလို့ မရတဲ့ကလေးက မျက်နှာငယ်သွားတာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ ဒီလို သင်ကြားနိုင်ဖို့ မနှစ်ကတည်းက အားစိုက်တာ အခုမှ အောင်မြင်တယ်”
"နိုင်လင်း လင်မယားက လယ်တဲမှာ မွေးထားတဲ့ဝက်တွေကို အစာကျွေးဖို့သွားချိန် အဖမ်းခံရတာ။ မိမြိုင်တို့ ညီအစ်မတွေလည်း လယ်ထဲမှာပဲ အဖမ်းခံလိုက်ရတာ"
"ပစ်သွားတာကတော့ ရွာအနီးချောင်းစပ်တွေ၊ လယ်ကွက်တွေထဲကို ပစ်သွားတာ။ ကြက်တက်ညောင်ပင်မှာတော့ ရွာထဲကျပေမယ့် လူမရှိတဲ့အိမ်နားကျတာ။ ကျောက်ကြီးပေါက်မှာဆို ရောကတ်နဲ့ လေးလုံးပစ်ချသွားတာ"
“ပစ္စည်းတွေသယ်ပြီးတော့ ရှောင်ရင်း (စကစ)ဂိတ်မှာမိတယ်ဆိုရင် ဖမ်းပြီးတော့ မပြေးရဘူးပေါ့။ ဈေးဆိုင်ပြန်ဖွင့်ပြီး ဈေးပြန်ရောင်းခိုင်းတယ်။ ဆိုင်ပိတ်တယ်ဆို ချိပ်ပိတ်မယ်ဆိုပြီး ခြိမ်းခြောက်တာ။ စစ်တပ်ဂိတ်မှာ မိတဲ့ဟာတွေဆို ကြောက်ကြောက်လန့်လန့်နဲ့ ပြန်ဖွင့်ထားရတယ်။”
Sharing Information to the Local