မြစ်ခြေမြို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်က အင်အားအလုံးအရင်းနဲ့ ဝင်ရောက်လာလို့ မြို့လုံးကျွတ်ထွက်ပြေးနေရ
“ ကျနော်ဆိုရင် အလုပ်လုပ်နေရာကနေ အလုပ်ကိုပစ်ပြီးတော့ မိသားစုနဲ့ထွက်ပြေးလာကြတာ။ ကလေးတွေ (PDF) ရှောင်ဖို့ပြောတယ်။ မြို့အပြင်ဖက်ကနေ သေနတ်ပစ်သံတွေ ကြားခဲ့ရတယ်။”
“ ကျနော်ဆိုရင် အလုပ်လုပ်နေရာကနေ အလုပ်ကိုပစ်ပြီးတော့ မိသားစုနဲ့ထွက်ပြေးလာကြတာ။ ကလေးတွေ (PDF) ရှောင်ဖို့ပြောတယ်။ မြို့အပြင်ဖက်ကနေ သေနတ်ပစ်သံတွေ ကြားခဲ့ရတယ်။”
ကျောင်းဆောင်သစ်ဖွင့်ပွဲမှာ ကျောင်သား/ကျောင်းသူတွေကို ဒံပေါက် ကျွေးမွေးခဲ့ပြီး အထက်တန်းကျောင်းသား/ကျောင်းသူတွေအတွက် လိုအပ်နေတဲ့ ဂဏန်းပေါင်းစက် ၁၀ လုံးကိုလည်း ပေးအပ်လှူဒါန်းခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ကျပ်သိန်း ၄၀ ကျော်ကုန်ကျတယ်လို့ ဦးဆောင်သူ မဖူးပွင့်ဝေက ပြောပါတယ်။
“ ကျောက်ဖျာလည်ရွာကနေ ဖမ်းသွားတဲ့ ပြည်သူတွေ ပြန်မလွတ်သေးဘူးလို့ သတင်းရတယ်။ အဲ့လိုပဲ အခြားရွာတွေကနေပြီးတော့ ဖမ်းဆီးတဲ့ပြည်သူတွေရှိတယ်။”
နေစရာ အခက်အခဲကြုံနေတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် နောက်ထပ်တဲအိမ်တွေဆောက်လုပ်ပေးဖို့ လိုအပ်နေပြီး အဲ့ဒီအတွက်အလှူရှင်တွေရှိလာမှ ဆောက်လုပ်ပေးနိုင်မှာလို့ တာဝန်ခံ ကိုသဲကြီးက ပြောပါတယ်။
“ရွာထဲမှာ ပြည်သူတွေ တယောက်မှမရှိဘူး။ အကုန်လုံးရှောင်နေကြတာ။ လူမရှိချိန် စကစတွေက မီးဝင်ရှို့သွားတာ”
ဒီလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဥက္ကံကျေးရွာက အမျိုးသား ၅ ဦးနဲ့ အမျိုးသမီး ၂ ဦးသေဆုံးကာ အလောင်းတချို့ကပျက်စီးခဲ့တာကြောင့် လက်ရှိအချိန်ထိ သေဆုံးသူတွေနဲ့ပက်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို အတိအကျရဖို့ စုံစမ်းနေဆဲဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ရုတ်တရက်ရေကြီးရေလျှံမှုဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် တောင်ဇလပ်စစ်ရှောင်စခန်းက မိသားစုဝင် ၄ ဦးအနက် ဒေါ်နိန်ခေး အသက် ၃၈ နဲ့ သူရဲ့သားအငယ်မောင်နိုင်းနိန် အသက် ၃ နှစ်အရွယ်တို့ဟာ တောင်ကျရေစီးနဲ့ မျောပါသေဆုံးသွားခဲ့ပြီး သားအကြီးဖြစ်သူနဲ့ သားအလတ်ဖြစ်သူတို့ကတော့ လွတ်မြောက်ခဲ့တယ်လို့ CDF-MINDAT တပ်ဖွဲ့ဝင် တောခိုကြီး က ပြောပါတယ်။
“ ကောလင်းအနောက်ဘက်အခြမ်းကို လေကြောင်းနဲ့ ပစ်ခတ်မှုလုပ်သွားပါတယ်။ အခုလက်ရှိ အခြေအနေအရ ၅ ကြိမ်ရှိပါပြီ။ ကောလင်းအနောက်ခြမ်းက ရွာတွေကိုပစ်သွားတာပါ”
"ကျေးရွာပြည်သူတွေက လန့်ဖြန့်ပြီးတော့ ရှောင်မယ်တိမ်းမယ် ကျနော်တို့ကြားသိတော့ ကားတွေနဲ့ စစ်ဘေးလွတ်ရာကို ခေါ်ဆောင်ခဲ့တာပါ"
စစ်ကိုင်းတိုင်း ၊ ခင်ဦးမြို့နယ်အရှေ့ခြမ်း၊ ရှားလွင်ရွာမှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရလို့ ဒေသခံ ၃ ဦး သေဆုံးပြီး နေအိမ်နဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေကိုလည်း ထိမှန်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။
“တိုက်ပွဲဖြစ်လာရင်တော့ ပျက်စီးမယ်၊ သေကြမယ်ဆိုတာတော့ သိပါတယ်။ ကျနော်တို့လူငယ်တွေက အကြောင်းမဟုတ်ဘူး။ အသက်ကြီးတဲ့ မိဘတွေကျ မပြေးနိုင်မလွှားနိုင်ဘူး၊ အဲ့ဒါကြောင့် ပြောင်းရွှေ့ရတာပါ။”
"ချောင်းမှာလှမ်းထားတဲ့အဝတ်တွေ ဖိနပ်တွေ ထင်းတွေ ရေနဲ့မျောကုန်တယ်။ လူတွေမျောတာ သေတာမရှိပါဘူး။ အိမ်သာတွေလည်း ရေမျောသွားတယ်"
ဗုံးကြဲခံရတဲ့ ရွာတွေက ဒေသခံပြည်သူအများစုက ဗုံးကြဲတဲ့အချိန်မှာပဲ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြပြီး ကျန်နေခဲ့တဲ့ဒေသခံတွေကလည်း စက်တင်ဘာ ၂၃ ရက် နံနက်ပိုင်းမှာတော့ အားလုံးစစ်ရှောင်လာကြတယ်လို့ ထန်းငယ်တောရွာခံ စစ်ရှောင်ပြည်သူတဦးက ပြောပါတယ်။
“ မအူတိုက်နယ်ဆေးရုံမှာက CDM ဝန်ထမ်းအချို့နဲ့ ဆေးကုသပေးနေတာတွေရှိတယ်။ တိုက်နယ်ဆေးရုံကို ဗုံးကြဲတာမှာ အနီးဝန်းကျင်ကအိမ်ကို ဗုံးသီးကျတာ။ အဲ့ဒီအိမ်ဝိုင်းထဲက အသက် ၁၈ နှစ် အရွယ်နဲ့ ၁၂ နှစ်အရွယ် ၂ ဦးနေရာတင်ပွဲချင်းပြီး သေသွားတယ်”
“လိုအပ်တာက တကျောင်းနဲ့တကျောင်းကတော့ မတူဘူး။ တချို့ကျောင်းက အမိုးကတော့ နေလို့ရသေးတယ်။ မာကာတို့၊ မင်အိုးတို့၊ စာရေးကိရိယာတို့ အဲ့ဒါတွေ လိုအပ်တဲ့ကျောင်းတွေလည်း ရှိတယ်။ တချို့က အမိုးအကာမလုံသေးတဲ့ကျောင်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။”