ဘုတလင်နယ်ရှိ ကျေးရွာ ၂ ရွာကို စစ်တပ်ကမီးရှို့လို့ နေအိမ် ၈၀ ကျော်ပျက်စီး
"ရွာမွန်ရွာကဒေသခံတွေ ရွာထဲမီးပြန်ငြှိမ်းတဲ့အချိန် စစ်**တွေက လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်လို့ ရွာသားတွေ ထွက်ပြေးခဲ့ရသေးတယ်။ ရွာမွန်ရွာက မနေ့က နေအိမ် ၈၀ ကျော် မီးရှို့ခံလိုက်ရတယ် "
"ရွာမွန်ရွာကဒေသခံတွေ ရွာထဲမီးပြန်ငြှိမ်းတဲ့အချိန် စစ်**တွေက လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်လို့ ရွာသားတွေ ထွက်ပြေးခဲ့ရသေးတယ်။ ရွာမွန်ရွာက မနေ့က နေအိမ် ၈၀ ကျော် မီးရှို့ခံလိုက်ရတယ် "
“သေဆုံးတာတွေကတော့ ကျနော်တို့မျက်မြင်တွေ့တာလည်း ပါတယ်။ ဖရဲသီးသတင်း ပို့တာလည်း ပါ တယ်။ သူတို့(စစ်ကောင်စီ)ဘက်က ကျနော်တို့ကို ဂန်းငယ်တွေနဲ့ နည်းနည်းပဲပစ်တာ။ လက်နက်ကြီး တွေနဲ့ ပိုပစ်တယ်”
“ရွာထဲကိုပြန်နေတာ ၁ လလောက်ပဲ ရှိသေးတယ်။ အခုတခါ ထပ်ရှောင်ရပြန်ပြီ။ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့ရွာနဲ့ ကျနော်တို့ရွာက ၂ မိုင်လောက်ပဲရှိတာဆိုတော့ မရှောင်လို့လည်းမရဘူးလေ။ ရွာထဲမှာ လူငယ်ပိုင်းတွေ လောက်ပဲ ကျန်ခဲ့တယ်။ ကျန်တဲ့သက်ကြီးပိုင်းတွေကတော့ အကုန်ရှောင်ကုန်ပြီ”
ကောလင်းမြို့၊ လေသာဘုန်းကြီးကျောင်းမှ ကျောင်းထိုင်ဆရာတော် သက်တော် ၉၈ နှစ် ဝါတော် ၇၈ ဝါရှိ ဦးစန္ဒိဝံသဟာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က စတင် စစ်ရှောင်ခဲ့ရတာဖြစ်ပြီး စစ်ရှောင်နေစဉ် အတွင်းမှာပဲ ၉၆ ပါးရောဂါနဲ့ ပျံလွန်တော်မူခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်ကျော်လာတဲ့ကာလအတွင်းမှာ အသက်ပေးသွားရတဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရှိကြသလို စိတ်ပင်ပန်းမှုအမျိုးမျိုး၊ အသက်အန္တရာယ်အမျိုးမျိုးနဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပေမယ့် “ ရှေ့ဆက်ပြီးတော့ လျှောက်လှမ်း သွားမှာပါ” လို့ ဆိပ်ဖြူဘာမထီတပ်ဖွဲ့မှ ရဲဘော်တဦးက ပြောပါတယ်။
“မနေ့က သူတို့(စစ်ကောင်စီ)တွေ တရက်တည်း ၃ ကြိမ်တိတိ လာပစ်သွားတယ်။ ဒဏ်ရာရတဲ့ အမျိုးသမီး ၂ ယောက်ထဲက တယောက်ကတော့ ခါးထိထားတော့ စိုးရိမ်ရတယ်။ တောင်ကြောင်းရွာမှာတော့ နေအိမ်နည်းနည်း ထိခိုက်တာတွေရှိတယ်”
“ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ထဲမှာ အမျိူးသမီးတွေလည်းပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကိုတော့ သူတို့ဖမ်းသွားတယ်။ ကျနော်တို့ကြားတာတော့ အမျိုးသမီး ၁၀ ယောက်လောက်ရှိတယ်။ အမျိုးသားတွေကိုတော့ ဦးခေါင်းကို ပစ်သတ်သွားသလို ဓားတွေနဲ့လည်း ခုတ်သတ်သွားတယ်”
"ကျနော်တို့ ဒရုန်းတွေနဲ့လည်း ပစ်တယ်။ သေသွားတဲ့တယောက်က ကျနော်တို့အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်နေတဲ့အချိန် သူ့ပေါင်ကိုထိသွားပြီးတော့ ပုန်းနေတာ။ ကျနော်တို့တွေ့သွားပြီး သူ့ကို ဖမ်းသွားတယ်။ မနေ့ညလောက်က စခန်းမှာပဲဆုံးသွားတယ်။ သူ့ဆီကနေ လက်လုပ်သေနတ် တလက်ရသွားတယ်"
ဥူးပညာဝရ ဟံသာဝတီကျေးရွာထဲမှာ တရားဟောနေချိန် ဒေသခံတွေက တရွာနဲ့ တရွာသွားလာရ ခက်ခဲကြောင်း၊ ရိက္ခာတွေဝယ်ယူစားသောက်ဖို့ ခက်ခဲနေကြောင်းပြောကြတဲ့အခါ ဆရာတော်က “အခုချိန်မှာ တော်လှန်ရေးဘက်က ပိုမိုအင်အားကောင်းလာပြီ ဖြစ်တာကြောင့် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ အလံဖြူထောင်ပြီး ဘက်ပြောင်းဖို့နည်းလမ်းပဲရှိမယ်” ဆိုပြီး ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက်မှာ ခုလိုအသတ်ခံရတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
“သူအိမ်ထိ ဝင်ဖမ်းတာပါ။ အခုလောလောဆယ်တော့ သူ့ကို တရားဥပဒေနဲ့အညီ တရားစွဲ အရေးယူဖို့လုပ်နေပါတယ်”
“ရွာထဲမှာ ရွာသားတွေရဲ့ပစ္စည်းတွေကို ဝင်မွှေပြီးမှ မီးရှို့သွားတာ။ အိမ်တွေရော၊ တဲတွေရော ရှို့သွားတယ်။ ရွာသားတွေ ဖမ်းဆီးခံရတာမျိုးတော့ မရှိဘူး။ ဝက် ၁ ကောင်နဲ့ သိုး ၅ ကောင်ကတော့ သေသွားတယ်”
“စစ်**တွေ ရွာထဲမှာအထိုင်ချထားတာ ၃ လနီးပါးလောက်ရှိပြီ။ ညဘက်တွေဆိုလည်း သေနတ်တွေ ပစ်ဖောက်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ သူတို့မထင်ရင် မထင်သလို နေအိမ်တွေကို မီးရှို့နေတာ”
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မုံရွာမြို့နယ်၊ နဂါးတွင်းရွာက နေအိမ်တွေကို စစ်တပ်က မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားသလို ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့ အမျိုးသမီး ၁ ဦး ကိုလည်း မီးရှို့သတ်သွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မုံရွာမြို့နယ်၊ နဂါးတွင်းရွာက နေအိမ်တွေကို စစ်တပ်က မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားသလို ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့ အမျိုးသမီး ၁ ဦး ကိုလည်း မီးရှို့သတ်သွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။
“ထွေအုပ်ရုံးနဲ့ ဆေးရုံမှာ အထိုင်ချထားတာတော့ ၁ နှစ်ကျော်ပြီ။ သူတို့ကို ကျနော်တို့ ၄၅ မိနစ်ကြာတဲ့အထိ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ ကြားတာတော့ သူတို့တွေ နေတဲ့အဆောင်တွေထဲကို လက်နက်ကြီးတွေ ကျတယ်လို့ကြားတယ်။ သူတို့ဘက်ကလည်း ကျနော်တို့ကို စက်လက်နက်တွေနဲ့ ပြန်ပစ်တာမျိုးတွေရှိတယ်”