“စာသင်ကျောင်းတွေဖွင့်ထားပေမယ့် တိုက်ပွဲတွေလက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်တာကို အမြဲခံနေရတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လတလလုံးဆို ကျောင်းတွေအားလုံးနီးပါးပိတ်ထားရပြီး ၁၀ ရက်ပြည့်အောင်တောင် ကျောင်းမဖွင့်နိုင်ခဲ့ဘူး။ အညာဒေသမှာ ကလေးသူငယ်တွေရဲ့ ပညာသင်ကြားခွင့်ဆုံးရှုံးနေရတယ်” လို့ မြောင်ပညာရေးကွန်ရက် Myaung Education Networkက ကတာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်၊ ပဇီကြီးကျေးရွာကို အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ဦးဆောင်သည့် စစ်ကောင်စီတပ်က Yak-130 တိုက်ခိုက်ရေးလေယာဉ်ဖြင့် ဧပြီ ၁၁ ရက်တွင် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ယင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးသူငယ်၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှင့် အမျိုးသမီးအပါအဝင် အရပ်သား ၁၇၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရသည်။
စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းဒေသက ကျေးရွာတွေကိုဝင်ရောက်တဲ့အခါ လူနေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာ၊ လူဖမ်းသတ်ဖြတ်တာတွေ ဆက်တိုက်ပြုလုပ်နေတာကြောင့် ဒေသခံတွေဟာ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ စစ်ကြောင်းတွေ ထိုးလာတဲ့အခါ ကျေးရွာထဲမှာ မနေရဲတော့ဘဲ ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြရပါတယ်။ ဒီလိုထွက်ပြေးကြရာမှာ စစ်ကြောင်းထိုးခံရတဲ့ကျေးရွာအပြင် အနီးအနားက ကျေးရွာတွေပါ ထွက်ပြေးကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
“သူတို့နောက်မှာ ကျန်နေတဲ့ မိသားစုတွေကို အသိပေးချင်တာက ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲတွေမှာ စကစဘက်က သူတို့အောက်ကကောင်တွေကို Human Wave ခေါ်မလား၊ ရှေ့မှာဒီလောက် အပုံလိုက်သေနေတာကို ပြန်မဆုတ်ခိုင်းဘူး။ အတင်းထပ်ပြီး တက်ခိုင်းနေတာ၊ သေရမှာသိသိကြီးနဲ့ ထပ်တက်ခိုင်းတော့ တက်ရပြီး အပုံလိုက်တွေသေကြတာ။ စစ်တိုက်နေတာနဲ့မတူဘူး သပ်သပ်အသေလာခံနေသလိုဖြစ်နေတယ်”
သူတို့အားလုံးရှေးရှုသွားရာ အမှောင်ထုရဲ့နောက်ကွယ်မှာ သေမင်းရဲ့စစ်သည်တော်တွေ စောင့်ကြိုနေကြတယ်ဆိုတာတော့ သူတို့အားလုံး မသိလိုက်ကြပါ။ သူတို့တွေ ရွာကထွက်သွားပြီး မိနစ်ပိုင်းအကြာမှာတော့ “ ဒိုင်း... ဒိုင်း...ဒိုင်း...” ဆိုတဲ့ သေနတ်သံတွေ ဆက်တိုက်ထွက်ပေါ်လာပါတော့တယ်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဟာ ၂၀၂၁ မိုးအကုန် ပွင့်လင်းရာသီကစလို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းအထက်ပိုင်း၊ ဂန့်ဂေါခရိုင်၊ ယောဒေသ စတဲ့အညာဒေသတဝိုက်မှာ အကြီးစားစစ်ဆင်ရေးတခု လုပ်နေတယ်လို့ တပ်သတင်းရင်းမြစ်တွေက ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အညာဒေသရဲ့ လက်ရှိ စစ်ဆင်ရေးအခြေအနေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေဟာ စခန်းအပြင်ထွက်ပြီး လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ထိုင်တာ၊ အစားအသောက်ထွက်စားတာ မဆိုထားနဲ့ စခန်းခြံစည်းရိုး အပြင်ထွက်ရုံနဲ့တင် ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်တွေရဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်တာတွေကို ခံနေရပါတယ်။
အခုလိုပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်းမှာ စစ်ကောင်စီကလုံခြုံရေးတိုးမြှင့်လာတာဟာ တောင်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဒေသအမှတ် ၂ စစ်ဒေသခွဲရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်၊ ပဲခူးတိုင်းအရှေ့ခြမ်း စစ်ရေးအရှိန်မြှင့်လာမှု၊ PDF စိုးမိုးနယ်မြေတွေများလာမှုနဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေက ကျေးရွာအချို့ကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ သက်ဆိုင်တယ်လို့ သာယာဝတီခရိုင်ပကဖမှ တာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။
ကျောင်းပေါ်သို့ရောက်သည့်အခါ ဗိုလ်ပျံလွှားက “ကျနော် ပျံလွှားပါ” ဟု စတင်မိတ်ဆက်သည်။ ပြီးလျှင် မင်းတပ် တော်လှန်ရေးကစလို့ မကွေးတိုင်းပေါက်မြို့နယ်၊ ကင်းမရွာမှာ စတင်ခဲ့သည့် သူ၏လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးခရီးအစကို မိတ်ဆက်ကာ ရှင်းပြသည်။ ဗိုလ်ပျံလွှားက ထိုသို့စကားပြောနေစဉ် မင်းတုန်းပကဖအဖွဲ့မှ ဒုတိယခေါင်းဆောင် ကိုဒေါင်းသည် ငကုန်းစာသင်ကျောင်းဆောင် အရှေ့ဘက်ရှိ လှေခါးမှနေ၍ ဗိုလ်ပျံလွှားအား သေနတ်ဖြင့် လှမ်းပစ်လိုက်သည်။
မြေလတ်အသံသတင်းဌာနရဲ့ ကောက်ခံပြုစုထားတဲ့စာရင်းအရ PDF ၆၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့တာကို တွေ့ခဲ့ရပေမယ့် အညာဒေသက ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တချို့ကတော့ အဲဒီစာရင်းအရေးအတွက်ထက် ပိုမိုများနိုင်ပြီး စုစုပေါင်း သေဆုံးစာရင်းဟာ ပြည်သူတွေမပါဘဲ PDF တွေချည်းပဲ ၈၀ ကျော်ရှိနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ပန်းပန်ရင် အဖမ်းခံရတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီး။ ကမ္ဘာ့စံချိန်ဝင် မှတ်တမ်းတင်ရတော့မယ်။ ပန်းပန်ရင် နန်းဆန်တယ် ဆိုတဲ့ ချစ်စရာကောင်းပြီး ကျက်သရေရှိတဲ့ မြန်မာ့သီချင်းစာသားတောင် မင်းဟောင်လှိုင် တဖြစ်လဲ မင်းချောင်လှိုင်လက်ထက်ရောက်မှ ပြောင်းရတော့မယ်။ သီချင်းစာသားတောင် ပျက်ရမယ့်ကိန်း။ ပန်းပန်ရင် ထောင်နန်းစံရမယ်လို့။
စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းနဲ့ စစ်ကြောင်းတွေကို ဒရုန်းတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်တဲ့နေရာမှာ Jammer တွေကို ကြောက်ရပေ မယ့် အာစီလေယာဉ်တွေကတော့ အလျင်အမြန်မောင်းနှင်နိုင်တာအကြောင့် Jammer တွေကို ရှောင်တိမ်းနိုင်တဲ့ အားသာချက်ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အာစီပလိန်းလေယာဥ်ဟာ စစ်ကောင်စီတွေကို အတိုင်းအတာ တခုထိတော့ ခြိမ်းခြောက်နိုင်လာတယ်။
အခုလို စစ်ကောင်စီယာဉ်တန်းတွေ မကြာခဏမိုင်းဆွဲခံရတဲ့အတွက် နောက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီဟာ ခြေလျင်စစ်ကြောင်းနဲ့ မိုင်းရှင်းတာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မိုင်းရှင်းလာတဲ့ ခြေလျင်စစ်ကြောင်းကိုယ်တိုင် မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်ခံနေရတဲ့အဖြစ်ပါ။
“ရဲစခန်းရဲ့တောင်ဘက်ခြမ်းတော့ သိမ်းနိုင်တယ်၊ မြောက်ဘက်ခြမ်းတော့ မသိမ်းနိုင်ဘူး၊ စခန်းမှူး လွတ်သွားတယ်လို့တော့သိရတယ်”
“တော်လှန်ရေးထဲ စဝင်လာတော့ ကျနော်စစချင်းဝင်တဲ့အိမ်မှာ တော်လှန်ရေးနာမည် အာလူးဆိုပြီး မှည့်ထားတဲ့တယောက် ရှိတယ်ဗျ။ အဲ့တော့ ကျနော်ရောက်လာတော့ ကျနော်ကလည်း ရိက္ခာတွေ ဘာတွေ ပါလာတယ်၊ ပါလာတဲ့အချိန်မှာ တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ကြက်သွန်အိတ်ကြီး ထမ်းလာတာ၊ သူကလည်း ‘ဟေ့ကောင် ဒီမှာတော်လှန်ရေးနာမည်ပေးမယ်’ တဲ့ ကြက်သွန်အိတ်ကြီးမြင်တော့ ‘မင်းက ကြက်သွန်လုပ်လေကွာ’ တဲ့ ‘လုပ်ပေါ့ကွာ’လို့ဆိုပြီး တွင်သွားတာပဲ။ နောက် ကြက်သွန်ပဲ ခေါ်တော့တာ”
“လှိုင်းချောင်းပေါ်မှာဖြတ်ပြီးတော့ အဓိကမိန်းလက်တံ ရေပေးမြောင်းလုပ်ထားတဲ့ တံတားကျိုးသွားတာက အဓိကကျတယ်။ မိန်းလက်တံမြောင်းမှာ သွယ်တန်းထားတဲ့ လက်တံမြောင်း ၁၀ ခုရှိတယ်။ လက်တံမြောင်းတွေလည်း ပျက်စီးတယ်။ လက်ယာမြောင်းလည်း ပျက်စီးတယ်။ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုမှာ ဧက ၂၇၀၀ ထဲမှာ နွေစပါးနည်းပြီးတော့ မိုးကြိုနှမ်း ဧက ကပိုများတယ်။”
Sharing Information to the Local